VOB da teminatlandirmalar

Başlangıç teminatı, bir sözleşmede pozisyon alınabilmesi için yatırımcının hesabında bulunması gereken asgari tutardır. Borsa ve takas kurumu tarafından belirlenir. Başlangıç teminatı, pozisyon alındığı andan takas işleminin başladığı ana kadar karşılaşılabilecek en yüksek zararı karşılayacak şekilde belirlenir. Nakit veya nakde kolayca çevrilebilir değerler olarak ilgili aracı kuruma yatırılır. Aracı kurum bu teminatları takas kurumuna tevdi eder. Aracı kurumlar müşterilerinden Borsa tarafından belirlenmiş teminat tutarından daha fazlasını talep edebilirler.

 İşlem yapıldıktan sonra sözleşme fiyatının değişimi sonucu zarar oluşabilir ve zarar oluşması durumunda teminat bakiyesi düşer. Sürdürme teminatı, teminatın zarar sonucunda düşebileceği en düşük seviyeyi gösterir ve genellikle başlangıç seviyesinin belli bir miktarı (örneğin %75) olarak belirlenir. Teminat hesabı bakiyesi sürdürme teminatı seviyesine veya daha altına düştüğünde, bakiyenin tekrar başlangıç teminatı seviyesine yükseltilmesi istenir.




 Yatırımcı pozisyon aldıktan sonra zarar eder ve hesabındaki teminat miktarı sürdürme teminatı seviyesine veya daha altına düşerse, teminatın tekrar başlangıç teminatı seviyesine yükseltilmesi istenir. Buna “Teminat Tamamlama Çağrısı (Margin Call)” denir.

 Emrin gerçekleşme aşamasına kadar, VOB sistemi müşterinin teminatının yeterli olup olmadığına dair herhangi bir teminat kontrolü yapmaz. Eğer girilen emir için yeterli teminat takas merkezinde mevcut değilse, emir gerçekleşme aşamasında iptal edilir. Böyle bir durumda hesabın açılmış olduğu aracı kuruma gerçekleşmemiş olan işlemin değerinin on binde ikisi tutarında ceza kesilir.

 Teminatın tümünün nakit olarak yatırılması zorunlu değildir. İşlem için gerekli teminatların kompozisyonu aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.

Nakit / Nakit Dışı	Teminat Çeşidi	Teminat Grubu	Min.	Max.
Nakit	TL	TL	0.30	1.00
Nakit Dışı	Döviz	DVZ	0.00	0.70
Nakit Dışı	Hazine Bonosu	HB	0.00	0.70
Nakit Dışı	Devlet Tahvili	DT	0.00	0.70
Nakit Dışı	Dövize Endeksli Devlet Tahvili	DTE	0.00	0.70
Nakit Dışı	Döviz Ödemeli Devlet Tahvili	DTY	0.00	0.70
Nakit Dışı	Euro Tahvil (USD veya EUR)	EUT	0.00	0.70
Nakit Dışı	Hisse Senedi(İMKB 30’da dahil HS)	İMKB-30	0.00	0.35
Nakit Dışı	Borsa Yatırım Fonları	BYF	0.00	0.35
Nakit Dışı	Yatırım Fonu KB.(Kaydi)A tipi	YF-A Tipi	0.00	0.35
Nakit Dışı	Yatırım Fonu KB.(Kaydi)B tipi	YF-B Tipi	0.00	0.70
Nakit Dışı	Yatırım Fonu KB.(Kaydi)Likit	YF-Likit	0.00	0.70

Teminatların kompozisyonu ve ilgili diğer hususlar 2005/6 sayılı “Teminatlandırma ve Diğer Risk Yönetimi Esasları Genelgesi”nde yer almaktadır.

 VOB’da işlem gören sözleşmeler için belirlenmiş olan başlangıç ve sürdürme teminatı tutarlarına web sitemizdeki (www.vob.org.tr) “Ürünler” bölümündeki herhangi bir ürüne tıkladıktan sonra açılan ekranda solda yer alan “Teminatlar” başlıklı kısımdan ulaşabilirsiniz.