28 Aralık 2011 Çarşamba
Camarilla sistemi ile hesaplamalar ve gunluk strateji.
Camarilla formulleri ile bugunku VOB islem ve kapanis degerleri ile asagidaki strateji ortaya cikmaktadir. Tekrar vurgulamak istiyorum bu bilgi herhangi bir alim-satim tavsiyesi degildir.
Gunici islem stratejileri
63,105 ile 63,511 ve 62,294 ile 61,888 puan arasi acilislarda islem yapma bekle.
63,105 altinda acilip 63,105 seviyesine yukseliste kisa pozisyon al. Stoploss 63,400 ve kar alma 62,600.
62,294 uzerinde acilip bu seviyeye gerilerse 62,294 seviyesinden uzun pozisyon al stop loss 81,890 ve kar alma 62,835.
63,511 kirilirsa uzun pozisyon al stop loss 63,300 ve tut. 61,888 kirilirsa kisa pozisyon al stop loss 62,100 ve tut.
Forex Teknik Analiz Paylasimi: MACD - Hareketli Ortalama Yakınlaşması Uzaklaşması...
Forex Teknik Analiz Paylasimi: MACD - Hareketli Ortalama Yakınlaşması Uzaklaşması...: MACD göstergesi 1979 yılında Gerald Appel tarafından geliştirilmiştir. MACD göstergesinin temelini biri hızlı diğeri yavaş olan 2 ayrı üstel...
25 Aralık 2011 Pazar
BUGDAY
Başlangıç Teminatı
240 YTL
Sürdürme Teminatı
180 YTL
Sürdürme Seviyesi
% 75
Dayanak Varlık
Anadolu kırmızı sert baz kalite buğday (Bezostaja-1, Doğu-88, Gün-91, Haymana-79, İkizce-96, Karasu-90
, Lancer, Odeskaya-51, Şahin)
Sözleşme Büyüklüğü
5.000 kg (5 ton)
Kotasyon Şekli
1 kg buğdayın YTL cinsinden değeri virgülden sonra dört basamak halinde kote edilir
(örn. 0,3865 YTL veya 0,3870 YTL).
Günlük Fiyat Hareket Sınırı
Baz fiyatın %+10’udur.
Minimum Fiyat Adımı
0,0005 (Minumum fiyat adımı değeri = 2,5 YTL)
Vade Ayları
Aynı anda Mart, Mayıs, Temmuz, Eylül ve Aralık aylarından en yakın beş vade ayına ait sözleşmeler
işlem görür.
Sözleşmenin Vadesi
Her vade ayının son iş gününden bir önceki iş günü
Son İşlem Günü
Her vade ayının son iş gününden bir önceki iş günü
Uzlaşma Şekli
Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
1. Kullanılacak fiyatların belirlenmesi:
a. Son işlem günü ve öncesindeki bir işlem gününde Polatlı Ticaret Borsası'nda Anadolu kırmızı sert
buğdayının birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü derece baz kalitesi için gün sonu itibarıyla
oluşmuş fiyatların miktar ağırlıklı ortalaması her gün için ayrı ayrı hesaplanır.
(Bu şekilde en fazla iki fiyat verisi elde edilir.)
b. Edirne, Eskişehir, Konya, Gaziantep, Karaman, Çorum, Uzunköprü ve Yozgat Ticaret Borsaları'nda
Anadolu kırmızı sert buğdayı için son işlem gününde ve önceki bir işlem gününde oluşmuş fiyatlar
elde edilir.(Bu şekilde en fazla iki fiyat verisi elde edilir.)
- Polatlı Ticaret Borsası'nda birinci, ikinci, üçüncü veya dördüncü derecedeki kırmızı sert
buğdayların herhangi biri için borsada fiyat oluşmaması durumunda, miktar ağırlıklı
ortalama fiyat oluşmuş dereceler için oluşan fiyat ve miktar bilgileri dikkate alınır.
- Polatlı Ticaret Borsası'nda birinci, ikinci, üçüncü veya dördüncü derecedeki Anadolu
kırmızı sert buğdaylarının hiçbirinde fiyat oluşmaması durumunda o gün için Polatlı Ticaret
Borsası'ndan fiyat verisi alınamadığı kabul edilir.
- Polatlı Ticaret Borsası'nın dışındaki borsalardan son işlem gününde veya son işlem gününden
önceki bir iş gününde, Anadolu kırmızı sert buğdayı için fiyat oluşmaması durumunda, o gün
için bu borsalardan fiyat alınamadığı kabul edilir. Bu durumda, bu borsaların fiyat
bilgileri ( 2. maddede bahsedilen ) aritmetik ortalamaya dahil edilir.
2. Yukarıda açıklanan tüm fiyatların (en fazla 18 fiyat verisi) aritmetik ortalaması bulunur.
Aşağıdaki hususlar saklı kalmak şartıyla bu fiyat vade sonu uzlaşma fiyatı olarak kabul edilir.
3. Spot borsaların fiyat verisinin son işlem gününü takip eden işgünlerinde açıklanması durumunda,
Uzlaşma Fiyatı Komitesi uzlaşma fiyatını son işlem gününü takip eden günde açıklayabilir veya spot
borsaların son işlem günü fiyat verilerini dikkate almadan son işlem gününde açıklayabilir.
4. Son iki iş günü için spot piyasadan fiyat verisi elde edilememesi veya Uzlaşma Fiyatı Komitesi'nin
elde edilen vade sonu uzlaşma fiyatlarının spot piyasa fiyatlarını yansıtmadığına kanaat getirmesi
halinde, Uzlaşma Fiyatı Komitesi vade sonu uzlaşma fiyatını değiştirmeye yetkilidir.
5. Borsa uygun koşulların sağlanması halinde, vade sonu uzlaşma fiyatı hesaplanmasında fiyat verisi
alınan borsaların sayısını artırabilir veya azaltabilir.
6. Uzlaşma Fiyatı Komitesi, piyasa koşullarına göre vade sonu uzlaşma fiyatının hesaplanmasında spot
piyasadan fiyat verisi alınan gün sayısını artırabilir veya azaltabilir.
7. Uzlaşma Fiyatı Komitesi, Borsanın seans saatlerini ve takas sürecini dikkate alarak uzlaşma
fiyatının hesaplanmasında spot borsalardaki seansın bir kısmında oluşan fiyat verilerini dikkate
alabilir.
Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı
Günlük uzlaşma fiyatı, ilgili sözleşmede açık pozisyonların yeniden değerlemesinde esas alınan
fiyattır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır:
- Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına
göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
- Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak
bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır. Seans sonunda yukarıda
belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya bu şekilde hesaplanan
uzlaşma fiyatının piyasayı yansıtmadığına Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından kanaat getirilmesi
durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma
fiyatı tespit edilebilir.
- Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması,
- Bir önceki günün uzlaşma fiyatı,
- Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,
- Sözleşmenin vadesine kadar olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz
oranı, dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan
günlük uzlaşma fiyatı kullanılarak hesaplanacak “teorik” vadeli fiyatlar.
240 YTL
Sürdürme Teminatı
180 YTL
Sürdürme Seviyesi
% 75
Dayanak Varlık
Anadolu kırmızı sert baz kalite buğday (Bezostaja-1, Doğu-88, Gün-91, Haymana-79, İkizce-96, Karasu-90
, Lancer, Odeskaya-51, Şahin)
Sözleşme Büyüklüğü
5.000 kg (5 ton)
Kotasyon Şekli
1 kg buğdayın YTL cinsinden değeri virgülden sonra dört basamak halinde kote edilir
(örn. 0,3865 YTL veya 0,3870 YTL).
Günlük Fiyat Hareket Sınırı
Baz fiyatın %+10’udur.
Minimum Fiyat Adımı
0,0005 (Minumum fiyat adımı değeri = 2,5 YTL)
Vade Ayları
Aynı anda Mart, Mayıs, Temmuz, Eylül ve Aralık aylarından en yakın beş vade ayına ait sözleşmeler
işlem görür.
Sözleşmenin Vadesi
Her vade ayının son iş gününden bir önceki iş günü
Son İşlem Günü
Her vade ayının son iş gününden bir önceki iş günü
Uzlaşma Şekli
Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
1. Kullanılacak fiyatların belirlenmesi:
a. Son işlem günü ve öncesindeki bir işlem gününde Polatlı Ticaret Borsası'nda Anadolu kırmızı sert
buğdayının birinci, ikinci, üçüncü ve dördüncü derece baz kalitesi için gün sonu itibarıyla
oluşmuş fiyatların miktar ağırlıklı ortalaması her gün için ayrı ayrı hesaplanır.
(Bu şekilde en fazla iki fiyat verisi elde edilir.)
b. Edirne, Eskişehir, Konya, Gaziantep, Karaman, Çorum, Uzunköprü ve Yozgat Ticaret Borsaları'nda
Anadolu kırmızı sert buğdayı için son işlem gününde ve önceki bir işlem gününde oluşmuş fiyatlar
elde edilir.(Bu şekilde en fazla iki fiyat verisi elde edilir.)
- Polatlı Ticaret Borsası'nda birinci, ikinci, üçüncü veya dördüncü derecedeki kırmızı sert
buğdayların herhangi biri için borsada fiyat oluşmaması durumunda, miktar ağırlıklı
ortalama fiyat oluşmuş dereceler için oluşan fiyat ve miktar bilgileri dikkate alınır.
- Polatlı Ticaret Borsası'nda birinci, ikinci, üçüncü veya dördüncü derecedeki Anadolu
kırmızı sert buğdaylarının hiçbirinde fiyat oluşmaması durumunda o gün için Polatlı Ticaret
Borsası'ndan fiyat verisi alınamadığı kabul edilir.
- Polatlı Ticaret Borsası'nın dışındaki borsalardan son işlem gününde veya son işlem gününden
önceki bir iş gününde, Anadolu kırmızı sert buğdayı için fiyat oluşmaması durumunda, o gün
için bu borsalardan fiyat alınamadığı kabul edilir. Bu durumda, bu borsaların fiyat
bilgileri ( 2. maddede bahsedilen ) aritmetik ortalamaya dahil edilir.
2. Yukarıda açıklanan tüm fiyatların (en fazla 18 fiyat verisi) aritmetik ortalaması bulunur.
Aşağıdaki hususlar saklı kalmak şartıyla bu fiyat vade sonu uzlaşma fiyatı olarak kabul edilir.
3. Spot borsaların fiyat verisinin son işlem gününü takip eden işgünlerinde açıklanması durumunda,
Uzlaşma Fiyatı Komitesi uzlaşma fiyatını son işlem gününü takip eden günde açıklayabilir veya spot
borsaların son işlem günü fiyat verilerini dikkate almadan son işlem gününde açıklayabilir.
4. Son iki iş günü için spot piyasadan fiyat verisi elde edilememesi veya Uzlaşma Fiyatı Komitesi'nin
elde edilen vade sonu uzlaşma fiyatlarının spot piyasa fiyatlarını yansıtmadığına kanaat getirmesi
halinde, Uzlaşma Fiyatı Komitesi vade sonu uzlaşma fiyatını değiştirmeye yetkilidir.
5. Borsa uygun koşulların sağlanması halinde, vade sonu uzlaşma fiyatı hesaplanmasında fiyat verisi
alınan borsaların sayısını artırabilir veya azaltabilir.
6. Uzlaşma Fiyatı Komitesi, piyasa koşullarına göre vade sonu uzlaşma fiyatının hesaplanmasında spot
piyasadan fiyat verisi alınan gün sayısını artırabilir veya azaltabilir.
7. Uzlaşma Fiyatı Komitesi, Borsanın seans saatlerini ve takas sürecini dikkate alarak uzlaşma
fiyatının hesaplanmasında spot borsalardaki seansın bir kısmında oluşan fiyat verilerini dikkate
alabilir.
Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı
Günlük uzlaşma fiyatı, ilgili sözleşmede açık pozisyonların yeniden değerlemesinde esas alınan
fiyattır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır:
- Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına
göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
- Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak
bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır. Seans sonunda yukarıda
belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya bu şekilde hesaplanan
uzlaşma fiyatının piyasayı yansıtmadığına Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından kanaat getirilmesi
durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma
fiyatı tespit edilebilir.
- Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması,
- Bir önceki günün uzlaşma fiyatı,
- Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,
- Sözleşmenin vadesine kadar olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz
oranı, dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan
günlük uzlaşma fiyatı kullanılarak hesaplanacak “teorik” vadeli fiyatlar.
Pamuk
Başlangıç Teminatı
240 YTL
Sürdürme Teminatı
180 YTL
Sürdürme Seviyesi
% 75
Dayanak Varlık
Ege Standart 1 baz kalite pamuk
Sözleşme Büyüklüğü
1.000 kg (1 ton)
Kotasyon Şekli
1 kg pamuğun YTL cinsinden değeri virgülden sonra üç basamak halinde kote edilir
(örn.1,750 YTL veya 1,755 YTL)
Günlük Fiyat Hareket Sınırı
Baz fiyatın %+10’udur.
Minimum Fiyat Adımı
0,005 (Minumum fiyat adımı değeri = 5 YTL)
Vade Ayları
Aynı anda Mart, Mayıs, Temmuz, Ekim ve Aralık aylarından en yakın beş vade ayına ait sözleşmeler
işlem görür.
Sözleşmenin Vadesi
Her vade ayının son iş günü
Son İşlem Günü
Her vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli
Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
a. Dayanak varlığın vade ayı son işlem günü ve öncesindeki asgari iki iş gününe ait İzmir Ticaret
Borsası'nda oluşan Ege Standart 1 baz kalite pamuk fiyatlarının miktar ağırlıklı ortalaması son
işlem günü Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı olarak alınır.
b. Bu günlerde İzmir Ticaret Borsası'nda yeterli işlem olmaması halinde var olan işlemlerin ortalaması
ile İzmir Ticaret Borsası pamuk salonunda faaliyet gösteren asgari on iki üyeden azami %1 fiyat
aralığı ile Ege Standart 1 pamuk için alınacak kotasyonların en iyi ve en kötü iki fiyat atıldıktan
sonra kalanların aritmetik ortalaması uzlaşma fiyatı olarak alınır. Spot piyasada gerçekleşen
işlemlerin Vade Sonu Uzlaşma Fiyatının belirlenmesinde yeterli olup olmadığına Uzlaşma Fiyatı
Komitesi karar verir.
Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı
Günlük uzlaşma fiyatı, ilgili sözleşmede açık pozisyonların yeniden değerlemesinde esas alınan
fiyattır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır:
- Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına
göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
- Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak
bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır. Seans sonunda yukarıda
belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya bu şekilde hesaplanan
uzlaşma fiyatının piyasayı yansıtmadığına Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından kanaat getirilmesi
durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma
fiyatı tespit edilebilir.
- Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması,
- Bir önceki günün uzlaşma fiyatı,
- Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması, Sözleşmenin vadesine kadar
olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz oranı, dayanak varlığın spot
fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük uzlaşma fiyatı kullanılarak
hesaplanacak “teorik” vadeli fiyatlar.
240 YTL
Sürdürme Teminatı
180 YTL
Sürdürme Seviyesi
% 75
Dayanak Varlık
Ege Standart 1 baz kalite pamuk
Sözleşme Büyüklüğü
1.000 kg (1 ton)
Kotasyon Şekli
1 kg pamuğun YTL cinsinden değeri virgülden sonra üç basamak halinde kote edilir
(örn.1,750 YTL veya 1,755 YTL)
Günlük Fiyat Hareket Sınırı
Baz fiyatın %+10’udur.
Minimum Fiyat Adımı
0,005 (Minumum fiyat adımı değeri = 5 YTL)
Vade Ayları
Aynı anda Mart, Mayıs, Temmuz, Ekim ve Aralık aylarından en yakın beş vade ayına ait sözleşmeler
işlem görür.
Sözleşmenin Vadesi
Her vade ayının son iş günü
Son İşlem Günü
Her vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli
Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
a. Dayanak varlığın vade ayı son işlem günü ve öncesindeki asgari iki iş gününe ait İzmir Ticaret
Borsası'nda oluşan Ege Standart 1 baz kalite pamuk fiyatlarının miktar ağırlıklı ortalaması son
işlem günü Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı olarak alınır.
b. Bu günlerde İzmir Ticaret Borsası'nda yeterli işlem olmaması halinde var olan işlemlerin ortalaması
ile İzmir Ticaret Borsası pamuk salonunda faaliyet gösteren asgari on iki üyeden azami %1 fiyat
aralığı ile Ege Standart 1 pamuk için alınacak kotasyonların en iyi ve en kötü iki fiyat atıldıktan
sonra kalanların aritmetik ortalaması uzlaşma fiyatı olarak alınır. Spot piyasada gerçekleşen
işlemlerin Vade Sonu Uzlaşma Fiyatının belirlenmesinde yeterli olup olmadığına Uzlaşma Fiyatı
Komitesi karar verir.
Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı
Günlük uzlaşma fiyatı, ilgili sözleşmede açık pozisyonların yeniden değerlemesinde esas alınan
fiyattır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır:
- Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına
göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
- Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak
bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır. Seans sonunda yukarıda
belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya bu şekilde hesaplanan
uzlaşma fiyatının piyasayı yansıtmadığına Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından kanaat getirilmesi
durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma
fiyatı tespit edilebilir.
- Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması,
- Bir önceki günün uzlaşma fiyatı,
- Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması, Sözleşmenin vadesine kadar
olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz oranı, dayanak varlığın spot
fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük uzlaşma fiyatı kullanılarak
hesaplanacak “teorik” vadeli fiyatlar.
EURO
Başlangıç Teminatı
170 YTL
Sürdürme Teminatı
127,5 YTL
Sürdürme Seviyesi
% 75
Dayanak Varlık
Yeni Türk Lirası/Euro kuru
Sözleşme Büyüklüğü
1.000 Euro
Kotasyon Şekli
1 Euro'nun Yeni Türk Lirası cinsinden değeri virgülden sonra dört basamak halinde kote edilir
(örn. 1,8865 YTL veya 1,8870 YTL).
Günlük Fiyat Hareket Sınırı
Baz fiyatın % +10’udur.
Minimum Fiyat Adımı
0,0005 (Minumum fiyat adımının değeri 0,5 YTL'ye karşılık gelir.)
Vade Ayları
Aynı anda Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık aylarından en yakın üç tanesine ait
sözleşmeler işlem görür.
Sözleşmenin Vadesi
Her vade ayının son iş günü
Son İşlem Günü
Her vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli
Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
TCMB’nin son işlem günü saat 15:30 itibarıyla açıklayacağı gösterge niteliğindeki Euro satış kuru
Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı
Günlük uzlaşma fiyatı, ilgili sözleşmede açık pozisyonların yeniden değerlemesinde esas alınan
fiyattır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır:
- Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına
göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
- Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük
olarak bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır. Seans sonunda yukarıda
belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya bu şekilde hesaplanan
uzlaşma fiyatının piyasayı yansıtmadığına Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından kanaat getirilmesi
durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma
fiyatı tespit edilebilir.
- Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması,
- Bir önceki günün uzlaşma fiyatı,
- Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,
- Sözleşmenin vadesine kadar olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz
oranı, dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan
günlük uzlaşma fiyatı kullanılarak hesaplanacak “teorik” vadeli fiyatlar.
170 YTL
Sürdürme Teminatı
127,5 YTL
Sürdürme Seviyesi
% 75
Dayanak Varlık
Yeni Türk Lirası/Euro kuru
Sözleşme Büyüklüğü
1.000 Euro
Kotasyon Şekli
1 Euro'nun Yeni Türk Lirası cinsinden değeri virgülden sonra dört basamak halinde kote edilir
(örn. 1,8865 YTL veya 1,8870 YTL).
Günlük Fiyat Hareket Sınırı
Baz fiyatın % +10’udur.
Minimum Fiyat Adımı
0,0005 (Minumum fiyat adımının değeri 0,5 YTL'ye karşılık gelir.)
Vade Ayları
Aynı anda Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık aylarından en yakın üç tanesine ait
sözleşmeler işlem görür.
Sözleşmenin Vadesi
Her vade ayının son iş günü
Son İşlem Günü
Her vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli
Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
TCMB’nin son işlem günü saat 15:30 itibarıyla açıklayacağı gösterge niteliğindeki Euro satış kuru
Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı
Günlük uzlaşma fiyatı, ilgili sözleşmede açık pozisyonların yeniden değerlemesinde esas alınan
fiyattır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır:
- Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına
göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
- Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük
olarak bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır. Seans sonunda yukarıda
belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya bu şekilde hesaplanan
uzlaşma fiyatının piyasayı yansıtmadığına Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından kanaat getirilmesi
durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma
fiyatı tespit edilebilir.
- Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması,
- Bir önceki günün uzlaşma fiyatı,
- Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,
- Sözleşmenin vadesine kadar olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz
oranı, dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan
günlük uzlaşma fiyatı kullanılarak hesaplanacak “teorik” vadeli fiyatlar.
DOLAR
Başlangıç Teminatı
130 YTL
Sürdürme Teminatı
97,5 YTL
Sürdürme Seviyesi
% 75
Dayanak Varlık
Yeni Türk Lirası/ABD Doları kuru
Sözleşme Büyüklüğü
1.000 ABD Doları
Kotasyon Şekli
1 ABD Doları'nın Yeni Türk Lirası cinsinden değeri virgülden sonra dört basamak halinde kote edilir
(örn. 1,4155 YTL veya 1,4160 YTL).
Günlük Fiyat Hareket Sınırı
Baz fiyatın % +10’udur.
Minimum Fiyat Adımı
0,0005 (Minumum fiyat adımının değeri 0,5 YTL'ye karşılık gelir.)
Vade Ayları
Aynı anda Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık aylarından en yakın üç tanesine ait
sözleşmeler işlem görür.
Sözleşmenin Vadesi
Her vade ayının son iş günü
Son İşlem Günü
Her vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli
Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
TCMB’nin son işlem günü saat 15:30 itibariyle açıklayacağı gösterge niteliğindeki ABD Doları satış kuru
Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı
Günlük uzlaşma fiyatı, ilgili sözleşmede açık pozisyonların yeniden değerlemesinde esas alınan
fiyattır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır:
- Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına
göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
- Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak
bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır. Seans sonunda yukarıda
belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya bu şekilde hesaplanan
uzlaşma fiyatının piyasayı yansıtmadığına Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından kanaat getirilmesi
durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma
fiyatı tespit edilebilir.
- Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması,
- Bir önceki günün uzlaşma fiyatı,
- Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,
- Sözleşmenin vadesine kadar olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz
oranı, dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük
uzlaşma fiyatı kullanılarak hesaplanacak “teorik” vadeli fiyatlar.
130 YTL
Sürdürme Teminatı
97,5 YTL
Sürdürme Seviyesi
% 75
Dayanak Varlık
Yeni Türk Lirası/ABD Doları kuru
Sözleşme Büyüklüğü
1.000 ABD Doları
Kotasyon Şekli
1 ABD Doları'nın Yeni Türk Lirası cinsinden değeri virgülden sonra dört basamak halinde kote edilir
(örn. 1,4155 YTL veya 1,4160 YTL).
Günlük Fiyat Hareket Sınırı
Baz fiyatın % +10’udur.
Minimum Fiyat Adımı
0,0005 (Minumum fiyat adımının değeri 0,5 YTL'ye karşılık gelir.)
Vade Ayları
Aynı anda Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık aylarından en yakın üç tanesine ait
sözleşmeler işlem görür.
Sözleşmenin Vadesi
Her vade ayının son iş günü
Son İşlem Günü
Her vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli
Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
TCMB’nin son işlem günü saat 15:30 itibariyle açıklayacağı gösterge niteliğindeki ABD Doları satış kuru
Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı
Günlük uzlaşma fiyatı, ilgili sözleşmede açık pozisyonların yeniden değerlemesinde esas alınan
fiyattır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır:
- Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına
göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
- Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak
bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır. Seans sonunda yukarıda
belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya bu şekilde hesaplanan
uzlaşma fiyatının piyasayı yansıtmadığına Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından kanaat getirilmesi
durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak günlük uzlaşma
fiyatı tespit edilebilir.
- Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması,
- Bir önceki günün uzlaşma fiyatı,
- Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,
- Sözleşmenin vadesine kadar olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz
oranı, dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük
uzlaşma fiyatı kullanılarak hesaplanacak “teorik” vadeli fiyatlar.
INX100
Başlangıç Teminatı
700 YTL
Sürdürme Teminatı
525 YTL
Sürdürme Seviyesi
% 75
Dayanak Varlık
İMKB-100 Endeksi
Sözleşme Büyüklüğü
IMKB-100 Ulusal hisse senedi fiyat endeksinin 1.000'e bölünmesinden sonra 100 YTL ile çarpılması
sonucu bulunan değer (İMKB-30 Endeksi /1.000)*100 YTL
(örn. 29,425*100 = 2.942,5 YTL)
Kotasyon Şekli
İMKB-100 Endeksi'nin 1.000'e bölünmüş değeri virgülden sonra üç basamak halinde
kote edilir (örn. 30,425 veya 30,450).
Günlük Fiyat Hareket Sınırı
Baz fiyatın % +10’udur.
Minimum Fiyat Adımı
0,025 (25 endeks puanı) (Minumum Fiyat Adımı Değeri = 2,5 YTL)
Vade Ayları
Aynı anda Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık aylarından en yakın üç tanesine ait
sözleşmeler işlem görür.
Sözleşmenin Vadesi
Her vade ayının son iş günü
Son İşlem Günü
Her vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli
Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
Son işlem günü Borsada seansın kapanmasından önceki 15 dakika içerisinde, İMKB'de gerçekleşen ve
aralarında 30 saniyeden daha az süre olmaksızın rasgele seçilen 10 adet İMKB-100 ulusal hisse senedi
fiyat endeksi değerinin aritmetik ortalaması vadeli işlem sözleşmesinde vade sonu uzlaşma fiyatı
olarak kullanılır. İMKB seansının Borsa seansından önce kapanması durumunda, yöntem aynı kalmak
suretiyle hesaplamalar İMKB seansının son 15 dakikalık bölümünde gerçekleşen İMKB-100 ulusal hisse
senedi fiyat endeksi değerleri esas alınarak yapılır.
Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı
Günlük uzlaşma fiyatı, ilgili sözleşmede açık pozisyonların yeniden değerlemesinde esas alınan
fiyattır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır:
- Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına
göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
- Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak
bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır.
Seans sonunda yukarıda belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya bu
şekilde hesaplanan uzlaşma fiyatının piyasayı yansıtmadığına Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından
kanaat getirilmesi durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak
günlük uzlaşma fiyatı tespit edilebilir.
- Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması,
- Bir önceki günün uzlaşma fiyatı,
- Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,
- Sözleşmenin vadesine kadar olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz oranı,
dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük uzlaşma
fiyatı kullanılarak hesaplanacak “teorik” vadeli fiyatlar.
700 YTL
Sürdürme Teminatı
525 YTL
Sürdürme Seviyesi
% 75
Dayanak Varlık
İMKB-100 Endeksi
Sözleşme Büyüklüğü
IMKB-100 Ulusal hisse senedi fiyat endeksinin 1.000'e bölünmesinden sonra 100 YTL ile çarpılması
sonucu bulunan değer (İMKB-30 Endeksi /1.000)*100 YTL
(örn. 29,425*100 = 2.942,5 YTL)
Kotasyon Şekli
İMKB-100 Endeksi'nin 1.000'e bölünmüş değeri virgülden sonra üç basamak halinde
kote edilir (örn. 30,425 veya 30,450).
Günlük Fiyat Hareket Sınırı
Baz fiyatın % +10’udur.
Minimum Fiyat Adımı
0,025 (25 endeks puanı) (Minumum Fiyat Adımı Değeri = 2,5 YTL)
Vade Ayları
Aynı anda Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık aylarından en yakın üç tanesine ait
sözleşmeler işlem görür.
Sözleşmenin Vadesi
Her vade ayının son iş günü
Son İşlem Günü
Her vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli
Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
Son işlem günü Borsada seansın kapanmasından önceki 15 dakika içerisinde, İMKB'de gerçekleşen ve
aralarında 30 saniyeden daha az süre olmaksızın rasgele seçilen 10 adet İMKB-100 ulusal hisse senedi
fiyat endeksi değerinin aritmetik ortalaması vadeli işlem sözleşmesinde vade sonu uzlaşma fiyatı
olarak kullanılır. İMKB seansının Borsa seansından önce kapanması durumunda, yöntem aynı kalmak
suretiyle hesaplamalar İMKB seansının son 15 dakikalık bölümünde gerçekleşen İMKB-100 ulusal hisse
senedi fiyat endeksi değerleri esas alınarak yapılır.
Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı
Günlük uzlaşma fiyatı, ilgili sözleşmede açık pozisyonların yeniden değerlemesinde esas alınan
fiyattır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır:
- Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına
göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
- Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak
bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır.
Seans sonunda yukarıda belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya bu
şekilde hesaplanan uzlaşma fiyatının piyasayı yansıtmadığına Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından
kanaat getirilmesi durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak
günlük uzlaşma fiyatı tespit edilebilir.
- Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması,
- Bir önceki günün uzlaşma fiyatı,
- Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,
- Sözleşmenin vadesine kadar olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz oranı,
dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük uzlaşma
fiyatı kullanılarak hesaplanacak “teorik” vadeli fiyatlar.
INX030
Başlangıç Teminatı
800 YTL
Sürdürme Teminatı
600 YTL
Sürdürme Seviyesi
% 75
Dayanak Varlık
İMKB-30 ulusal hisse senedi fiyat endeksinin hesaplama yöntemi kullanılarak bu endekse dahil olan
şirketlerin hisse senedi fiyatlarından elde edilen değer
Sözleşme Büyüklüğü
IMKB-30 ulusal hisse senedi fiyat endeksinin 1.000'e bölünmesinden sonra 100 YTL ile çarpılması
sonucu bulunan değer (İMKB-30 Endeksi /1.000)*100 YTL
(örn. 29,425*100 = 2.942,5 YTL)
Kotasyon Şekli
İMKB-30 Endeksi'nin 1.000'e bölünmüş değeri virgülden sonra üç basamak halinde
kote edilir (örn. 23,545 veya 23,550).
Günlük Fiyat Hareket Sınırı
Baz fiyatın % +10’udur.
Minimum Fiyat Adımı
0,005 (5 endeks puanı) (Minumum Fiyat Adımı Değeri = 0,5 YTL)
Vade Ayları
Aynı anda Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık aylarından en yakın üç tanesine ait
sözleşmeler işlem görür.
Sözleşmenin Vadesi
Her vade ayının son iş günü
Son İşlem Günü
Her vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli
Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
Son işlem günü Borsada seansın kapanmasından önceki 15 dakika içerisinde, İMKB'de gerçekleşen ve
aralarında 30 saniyeden daha az süre olmaksızın rasgele seçilen 10 adet İMKB-30 ulusal hisse senedi
fiyat endeksi değerinin aritmetik ortalaması vadeli işlem sözleşmesinde vade sonu uzlaşma fiyatı
olarak kullanılır. İMKB seansının Borsa seansından önce kapanması durumunda, yöntem aynı kalmak
suretiyle hesaplamalar İMKB seansının son 15 dakikalık bölümünde gerçekleşen İMKB-30 ulusal hisse
senedi fiyat endeksi değerleri esas alınarak yapılır.
Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı
Günlük uzlaşma fiyatı, ilgili sözleşmede açık pozisyonların yeniden değerlemesinde esas alınan
fiyattır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır:
- Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına
göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
- Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak
bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır.
Seans sonunda yukarıda belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya bu
şekilde hesaplanan uzlaşma fiyatının piyasayı yansıtmadığına Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından
kanaat getirilmesi durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak
günlük uzlaşma fiyatı tespit edilebilir.
- Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması,
- Bir önceki günün uzlaşma fiyatı,
- Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,
- Sözleşmenin vadesine kadar olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz oranı,
dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük uzlaşma
fiyatı kullanılarak hesaplanacak “teorik” vadeli fiyatlar.
800 YTL
Sürdürme Teminatı
600 YTL
Sürdürme Seviyesi
% 75
Dayanak Varlık
İMKB-30 ulusal hisse senedi fiyat endeksinin hesaplama yöntemi kullanılarak bu endekse dahil olan
şirketlerin hisse senedi fiyatlarından elde edilen değer
Sözleşme Büyüklüğü
IMKB-30 ulusal hisse senedi fiyat endeksinin 1.000'e bölünmesinden sonra 100 YTL ile çarpılması
sonucu bulunan değer (İMKB-30 Endeksi /1.000)*100 YTL
(örn. 29,425*100 = 2.942,5 YTL)
Kotasyon Şekli
İMKB-30 Endeksi'nin 1.000'e bölünmüş değeri virgülden sonra üç basamak halinde
kote edilir (örn. 23,545 veya 23,550).
Günlük Fiyat Hareket Sınırı
Baz fiyatın % +10’udur.
Minimum Fiyat Adımı
0,005 (5 endeks puanı) (Minumum Fiyat Adımı Değeri = 0,5 YTL)
Vade Ayları
Aynı anda Şubat, Nisan, Haziran, Ağustos, Ekim ve Aralık aylarından en yakın üç tanesine ait
sözleşmeler işlem görür.
Sözleşmenin Vadesi
Her vade ayının son iş günü
Son İşlem Günü
Her vade ayının son iş günü
Uzlaşma Şekli
Nakdi uzlaşma
Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı
Son işlem günü Borsada seansın kapanmasından önceki 15 dakika içerisinde, İMKB'de gerçekleşen ve
aralarında 30 saniyeden daha az süre olmaksızın rasgele seçilen 10 adet İMKB-30 ulusal hisse senedi
fiyat endeksi değerinin aritmetik ortalaması vadeli işlem sözleşmesinde vade sonu uzlaşma fiyatı
olarak kullanılır. İMKB seansının Borsa seansından önce kapanması durumunda, yöntem aynı kalmak
suretiyle hesaplamalar İMKB seansının son 15 dakikalık bölümünde gerçekleşen İMKB-30 ulusal hisse
senedi fiyat endeksi değerleri esas alınarak yapılır.
Gün Sonu Uzlaşma Fiyatı
Günlük uzlaşma fiyatı, ilgili sözleşmede açık pozisyonların yeniden değerlemesinde esas alınan
fiyattır. Seans sonunda günlük uzlaşma fiyatı şu şekilde hesaplanır:
- Seans sona ermeden önceki son 10 dakika içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin miktarlarına
göre ağırlıklı fiyatlarının ortalaması günlük uzlaşma fiyatı olarak belirlenir.
- Eğer son 10 dakika içerisinde 10’dan az işlem yapıldıysa, seans içerisinde geriye dönük olarak
bulunan son 10 işlemin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması alınır.
Seans sonunda yukarıda belirtilen yöntemlere göre günlük uzlaşma fiyatının hesaplanamaması veya bu
şekilde hesaplanan uzlaşma fiyatının piyasayı yansıtmadığına Uzlaşma Fiyatı Komitesi tarafından
kanaat getirilmesi durumunda, aşağıda belirtilen yöntemler tek başına ya da birlikte kullanılarak
günlük uzlaşma fiyatı tespit edilebilir.
- Seans içerisinde gerçekleştirilen tüm işlemlerin ağırlıklı fiyatlarının ortalaması,
- Bir önceki günün uzlaşma fiyatı,
- Seans sonundaki en iyi alış ve satış kotasyonlarının ortalaması,
- Sözleşmenin vadesine kadar olan süre için geçerli olan ve Borsa tarafından belirlenen faiz oranı,
dayanak varlığın spot fiyatı veya sözleşmenin diğer vade ayları için geçerli olan günlük uzlaşma
fiyatı kullanılarak hesaplanacak “teorik” vadeli fiyatlar.
23 Aralık 2011 Cuma
Bull put spread
Kullanım fiyatı düşük olan put opsiyonu
alınarak ve kullanım fiyatı daha yüksek olan put opsiyonu satılarak bull put
spread oluşturulmaktadır.
Beklenti: Yatırımcı fiyatların
yükseleceği yönünde bir beklentiye sahiptir. Fiyatlar yükseldiğinde iki put
opsiyonunun fiyatları arasındaki farktan dolayı kar imkanı söz konusudur.
Fiyatlar yatırımcının beklediği gibi kısa pozisyon alınan put opsiyonunun
kullanım fiyatını aştığı takdirde kısa pozisyon kullanılmayacak ve alman prim
kar olarak kalacaktır. Fiyatlarda düşme gözlenmesi durumunda da kısa put
pozisyonundan kaynaklanacak zarar uzun put opsiyonundan elde edilecek kar ile
sınırlandırılmaktadır.
Bull call spread
Spread kavramı, aynı anda kullanım
fiyatları ve/veya vadeleri farklı olan opsiyonlardan birinin alınıp diğerinin
satılmasını ifade etmektedir. Kullanım fiyatı düşük olan alım opsiyonunun
alınması ve kullanım fiyatı yüksek olan alım opsiyonunun satılması ile bull call
spread oluşturulmaktadır.
Beklenti: Fiyatlar yükseldiğinde alım
opsiyonlarında uzun pozisyon, kar sağlayacaktır. Fiyatlar düştüğünde ise ortaya
çıkacak zarar kısa call nedeniyle sadece call alımı stratejisine göre daha
sınırlı olacaktır. Yatırımcının beklentisi piyasanın yönünün yukarı olacağı,
ancak çok da yukarı çıkmayacağı şeklindedir. Beklentisi gerçekleşmediği
takdirde ise oluşacak zarar sınırlandırılmaktadır.
Örnek: X hisse senedi üzerine yazılan call
opsiyonlarına ilişkin detaylar şu şekildedir:
Sözleşme 1 Sözleşme
2
İşlem tarihi: 1 Ağustos 2002 İşlem
tarihi: 1 Ağustos 2002
Vade sonu: 28 Ağustos 2002 Vade
sonu: 28 Ağustos 2002
Prim: 470.000 TL Prim: 100.000
TL
Kullanım fiyatı: 10.000.000 TL Kullanım
fiyatı: 11.000.000 TL
Yatırımcı hisse senedinin fiyatının vade
sonuna kadar 11.000.000 TL'ye yükselmesini beklemektedir. Ancak düşüş
olasılığını da göz ardı etmek istememektedir. Bu durumda, aynı anda Sözleşme
1'de uzun, Sözleşme 2'de kısa pozisyon alacaktır.
22 Aralık 2011 Perşembe
delta, gamma, theta, rho
Opsiyonun gamması, opsiyona dayanak olan varlığın veya ekonomik
göstergenin fiyatındaki bir birim değişiklikle, opsiyon deltasında kaç
birim değişikliğin olabileceğini gösterir.
Aşağıdaki tabloyu incelerseniz dayanak varlık fiyatı 27 TL seviyesindeyken 25 TL kullanım fiyatlı ve vadesine 365 gün kalan bir opsiyonun deltasının 0,6257, gamasının ise 0,0453 olduğunu göreceksiniz. Aynı gün içerisinde dayanak varlık fiyatının 27 TL’den 28 TL’ye çıkması durumunda opsiyonun deltasının 0,6669 olduğunu göreceksiniz. Dikkat ederseniz dayanak varlık fiyatının yeni seviyesindeki delta (0,6669) ile dayanak varlık fiyatının eski seviyesindeki deltanın (0,6257) farkı, dayanak varlık fiyatının eski seviyesindeki gammanın aynısıdır (0,6669 - 0,6257 = 0,0453).
Opsiyonun vegası, dayanak varlık fiyatının zımni dalgalanmasının yüzde 1’lik değişimi sonunda opsiyon priminin ne kadar değişebileceğini gösterir.
Aşağıdaki tabloyu incelerseniz dayanak varlık fiyatı 50 TL seviyesindeyken, 50 TL kullanım fiyatlı başa baş opsiyonun dalgalanma oranı yüzde 30 olarak varsayılmış ve opsiyonun primi 2,7732 TL olarak hesaplanmıştır. Aynı şartların devam ettiği ancak dalgalanma oranının yüzde 30’dan yüzde 31 seviyesine çıkmasıyla opsiyon priminin ne olacağını bize vega gösterir. Aşağıdaki tablonun sağ kısmına bakacak olursanız, dalgalanma oranının yüzde 31 olduğu durumda opsiyon priminin 2,8655 TL olduğunu görebilirsiniz. 2,8655 TL prim ile 2,7733 TL arasındaki prim farkı 0,0922 TL dir. Dikkat ederseniz bu fark dalgalanma oranı yüzde 30 seviyesindeyken opsiyon vegasına eşittir.
Veganın opsiyon primine olan katkısı, opsiyonun vadesine kalan gün sayısına göre de farklılık gösterir. Opsiyonun vadesine kalan gün sayısı arttıkça opsiyonun daha geniş fiyat aralığında dalgalanabilme olasılığı yüksektir. Söz konusu ihtimalin yüksek olması sonucunda da dalgalanma oranının prime olan katkısı büyür. Bunun tersi olursa yani opsiyon vadeye yaklaştıkça dalgalanmanın prime olan katkısı azalır. Çünkü opsiyonun vadesine çok az gün kala dayanak varlık fiyatının daha geniş bir aralıkta dalgalanma ihtimali azalır.
Theta, vade sonuna bir gün daha yaklaşıldıkça, opsiyonun fiyatının ne kadar azalacağını ölçer. Zamanın ilerleyişi opsiyonun zaman değerini azalttığından her zaman eksi değerlerle ifade edilir.
Örneğin opsiyon primi 50 TL ise ve theta değeri 1 TL ise bir sonraki gün opsiyonun primi en az 1 TL azalacaktır. Dolayısıyla tüm faktörlerin sabit kalması durumunda opsiyonun vadesine 1 gün daha yaklaşılması sonucunda opsiyonun primi 49 TL’ye düşer.
Rho, faiz oranının yüzde 1’lik değişmesi sonucunda, opsiyonun priminde ne kadar değişimin olacağını gösterir.
Aşağıdaki örneğe bakarsanız, opsiyonun vadesine 365 gün kala dayanak varlık fiyatı 27 TL olan ve kullanım fiyatı 25 TL olan bir alım opsiyonunun fiyatlaması için kullanılan risksiz faiz oranı yüzde 5 iken söz konusu opsiyonun primi 3,9958 TL’dir. Daha sonra faizin yüzde 6’ya çıkması sonucu opsiyonun primi 3,9561 TL olarak gerçekleşir. Ayrıca dikkat edilecek olursa risksiz faiz oranı yüzde 5 seviyesindeyken hesaplanan opsiyon primi ile, risksiz faiz oranının yüzde 6 seviyesindeki opsiyon primi arasındaki fark, risksiz faiz oranının yüzde 5 seviyesindeyken hesaplanan rho değerine eşittir.
Aşağıdaki tabloyu incelerseniz dayanak varlık fiyatı 27 TL seviyesindeyken 25 TL kullanım fiyatlı ve vadesine 365 gün kalan bir opsiyonun deltasının 0,6257, gamasının ise 0,0453 olduğunu göreceksiniz. Aynı gün içerisinde dayanak varlık fiyatının 27 TL’den 28 TL’ye çıkması durumunda opsiyonun deltasının 0,6669 olduğunu göreceksiniz. Dikkat ederseniz dayanak varlık fiyatının yeni seviyesindeki delta (0,6669) ile dayanak varlık fiyatının eski seviyesindeki deltanın (0,6257) farkı, dayanak varlık fiyatının eski seviyesindeki gammanın aynısıdır (0,6669 - 0,6257 = 0,0453).
Opsiyonun vegası, dayanak varlık fiyatının zımni dalgalanmasının yüzde 1’lik değişimi sonunda opsiyon priminin ne kadar değişebileceğini gösterir.
Aşağıdaki tabloyu incelerseniz dayanak varlık fiyatı 50 TL seviyesindeyken, 50 TL kullanım fiyatlı başa baş opsiyonun dalgalanma oranı yüzde 30 olarak varsayılmış ve opsiyonun primi 2,7732 TL olarak hesaplanmıştır. Aynı şartların devam ettiği ancak dalgalanma oranının yüzde 30’dan yüzde 31 seviyesine çıkmasıyla opsiyon priminin ne olacağını bize vega gösterir. Aşağıdaki tablonun sağ kısmına bakacak olursanız, dalgalanma oranının yüzde 31 olduğu durumda opsiyon priminin 2,8655 TL olduğunu görebilirsiniz. 2,8655 TL prim ile 2,7733 TL arasındaki prim farkı 0,0922 TL dir. Dikkat ederseniz bu fark dalgalanma oranı yüzde 30 seviyesindeyken opsiyon vegasına eşittir.
Veganın opsiyon primine olan katkısı, opsiyonun vadesine kalan gün sayısına göre de farklılık gösterir. Opsiyonun vadesine kalan gün sayısı arttıkça opsiyonun daha geniş fiyat aralığında dalgalanabilme olasılığı yüksektir. Söz konusu ihtimalin yüksek olması sonucunda da dalgalanma oranının prime olan katkısı büyür. Bunun tersi olursa yani opsiyon vadeye yaklaştıkça dalgalanmanın prime olan katkısı azalır. Çünkü opsiyonun vadesine çok az gün kala dayanak varlık fiyatının daha geniş bir aralıkta dalgalanma ihtimali azalır.
Theta, vade sonuna bir gün daha yaklaşıldıkça, opsiyonun fiyatının ne kadar azalacağını ölçer. Zamanın ilerleyişi opsiyonun zaman değerini azalttığından her zaman eksi değerlerle ifade edilir.
Örneğin opsiyon primi 50 TL ise ve theta değeri 1 TL ise bir sonraki gün opsiyonun primi en az 1 TL azalacaktır. Dolayısıyla tüm faktörlerin sabit kalması durumunda opsiyonun vadesine 1 gün daha yaklaşılması sonucunda opsiyonun primi 49 TL’ye düşer.
Rho, faiz oranının yüzde 1’lik değişmesi sonucunda, opsiyonun priminde ne kadar değişimin olacağını gösterir.
Aşağıdaki örneğe bakarsanız, opsiyonun vadesine 365 gün kala dayanak varlık fiyatı 27 TL olan ve kullanım fiyatı 25 TL olan bir alım opsiyonunun fiyatlaması için kullanılan risksiz faiz oranı yüzde 5 iken söz konusu opsiyonun primi 3,9958 TL’dir. Daha sonra faizin yüzde 6’ya çıkması sonucu opsiyonun primi 3,9561 TL olarak gerçekleşir. Ayrıca dikkat edilecek olursa risksiz faiz oranı yüzde 5 seviyesindeyken hesaplanan opsiyon primi ile, risksiz faiz oranının yüzde 6 seviyesindeki opsiyon primi arasındaki fark, risksiz faiz oranının yüzde 5 seviyesindeyken hesaplanan rho değerine eşittir.
opsiyon primi
Opsiyon primini etkileyen birden fazla faktör vardır. Bu faktörlerden bazıları;
Arabamıza kasko yaptırmak için bir sigorta şirketine başvurduğumuzu varsayalım. Sigorta şirketinden değişik zaman uzunluklarını kapsayan kasko fiyatları istediğinizde büyük bir ihtimalle daha uzun zamanı kapsayan kasko, kısa vadeyi kapsayan kaskodan daha pahalı olacaktır. Çünkü uzun bir zaman dilimi içerisinde, arabanıza zarar gelme olasılığı, kısa bir zaman dilimi içerisinde zarar gelme olasılığından daha yüksektir. Dolayısıyla bu olasılığa karşı sigorta şirketi kendini korumak adına uzun vadeli kasko yaptırmak isteyen kişiden daha çok prim talep edecektir.
Vadeye kalan süre opsiyon fiyatlarına da benzer şekilde etki eder. Opsiyon satan yatırımcı, dayanak varlık fiyatının dalgalanmasının az olmasını veya dayanak varlık fiyatının satmış olduğu opsiyonun lehdarına kar sağlamasını engelleyecek yönde hareketlenmesini bekler. Dolayısıyla opsiyonun vadesi ne kadar uzarsa dayanak varlık fiyatının dalgalanma ihtimali ve opsiyonun lehdarına kar sağlayacak yönde hareketlenme ihtimali artar. Bu da opsiyonun değerinin artmasına sebep olur. Çünkü söz konusu ihtimaller arttıkça opsiyonu satan yatırımcının zarar etme ihtimali de artacaktır. Dolayısıyla yatırımcı yaptığı opsiyon satışından zarar etmemek için kendini korumak adına ekstra prim talep eder ve opsiyonun fiyatı yükselir.
Dalgalanma, dayanak varlığın fiyatının değişim yönü fark etmeksizin, belli bir zaman içerisinde (örneğin 1 yıl) fiyatın bulunduğu seviyeden ne kadar aşağıya veya ne kadar yukarıya gidebileceğinin ifadesidir. Dalgalanma oranı yüzde 10 olarak belirtiliyorsa, bunun anlamı, yüzde 68 emin olarak dayanak varlık fiyatının bir gün içerisinde, bulunduğu seviyeden yüzde 10 oranında artacağı ya da azalacağının söylenebileceğidir.
Geçmiş fiyat hareketlerine bakarak hesaplanan dalgalanma tarihsel dalgalanma olarak bilinir. Oysa opsiyon piyasalarında tarihsel dalgalanma yerine yatırımcıların gelecekteki dalgalanmaların fiyatlara yansımış hali olan zımni dalgalanma oranları kullanılmaktadır. Bir başka deyişle, tarihsel dalgalanma bize opsiyon priminin bugün örneğin 10 KR olması gerektiğini belirtirken eğer gelecekte dalgalanmanın daha da artacağı beklentisi piyasada hakimse, bu beklenti opsiyon fiyatlarına yansır.
Dalgalanma arttıkça, dayanak varlık fiyatlarının opsiyon satıcısını zarar ettirecek seviyeye gelme ihtimali de artacaktır. Bu da opsiyonun değerinin artmasına sebep olur. Bu sebeple dalgalanmanın artması sonucu opsiyon primi, opsiyonun alım veya satım opsiyonu olduğu fark etmeksizin artar, azalması sonucunda ise opsiyon primi azalır.
Risksiz faiz oranındaki değişimler alım ve satım opsiyonları üzerinde farklı şekilde etkisini gösterir. Risksiz faiz oranındaki artış, opsiyonun kullanım fiyatının bugünkü değerini azaltır.
Bu durumda faizlerin artması ile, alım opsiyonu primi artar. Bu aynı zamanda daha düşük bir kullanım fiyatı anlamına da gelir. Bu şekilde opsiyonun primi artar.
Faizlerin artması satım opsiyonlarının fiyatının (primin) düşmesine neden olur. Yukarıda da belirtildiği üzere, faizlerin artması kullanım fiyatının azalması anlamına geldiğinden, satım opsiyonlarında kullanım fiyatının azalması primin düşmesine neden olur.
*Dalgalanma logaritmik getirilerin 1 standart sapmasıyla hesaplanır. İstatistik biliminde de 1 standart sapma yüzde 68’lik bir güven derecesine denktir.
Temettü oranı sadece endeks opsiyonları ve hisse senedi opsiyonlarında hesaba katılan bir değişkendir. Temettü ödemesi bir hisse senedinin fiyatının düşmesine sebep olan bir faktördür. Dolayısıyla temettü ödeyen bir şirketin hisse senedinin veya temettü ödeyen şirketlerin hisse senetlerinden oluşan bir endeksin alım opsiyonu primi, temettü ödemeyen bir şirketin hisse senedinin veya bu tür hisse senetlerinden oluşan bir endeks üzerine hazırlanan alım opsiyonlarının primlerinden daha düşüktür. Dolayısıyla temettü alım opsiyonunun primini azaltan bir etkendir.
Temettü ödemesinin alım opsiyonu üzerindeki etkisi ile ilgili yapılan açıklamanın tersine, bir hisse senedinin gerçekleştirdiği temettü ödemesi satım opsiyonunun değerini yükseltir. Çünkü bir şirketin temettü ödemesi durumunda hisse senedinin (dayanak varlığın) değeri düşer. Dayanak varlıktaki bu düşüş satım opsiyonunun değerini yükseltir.
- Opsiyonun alım opsiyonu mu yoksa satım opsiyonu mu olduğu,
- Kullanım fiyatı ile opsiyona dayanak oluşturan varlığın fiyatı arasındaki fark,
- Opsiyonun vadesine kalan gün sayısı,
- Dayanak varlığın veya göstergenin dalgalanması,
- Risksiz faiz oranı
- Temettü oranı (endeks opsiyonları ve hisse senedi opsiyonları için)
Arabamıza kasko yaptırmak için bir sigorta şirketine başvurduğumuzu varsayalım. Sigorta şirketinden değişik zaman uzunluklarını kapsayan kasko fiyatları istediğinizde büyük bir ihtimalle daha uzun zamanı kapsayan kasko, kısa vadeyi kapsayan kaskodan daha pahalı olacaktır. Çünkü uzun bir zaman dilimi içerisinde, arabanıza zarar gelme olasılığı, kısa bir zaman dilimi içerisinde zarar gelme olasılığından daha yüksektir. Dolayısıyla bu olasılığa karşı sigorta şirketi kendini korumak adına uzun vadeli kasko yaptırmak isteyen kişiden daha çok prim talep edecektir.
Vadeye kalan süre opsiyon fiyatlarına da benzer şekilde etki eder. Opsiyon satan yatırımcı, dayanak varlık fiyatının dalgalanmasının az olmasını veya dayanak varlık fiyatının satmış olduğu opsiyonun lehdarına kar sağlamasını engelleyecek yönde hareketlenmesini bekler. Dolayısıyla opsiyonun vadesi ne kadar uzarsa dayanak varlık fiyatının dalgalanma ihtimali ve opsiyonun lehdarına kar sağlayacak yönde hareketlenme ihtimali artar. Bu da opsiyonun değerinin artmasına sebep olur. Çünkü söz konusu ihtimaller arttıkça opsiyonu satan yatırımcının zarar etme ihtimali de artacaktır. Dolayısıyla yatırımcı yaptığı opsiyon satışından zarar etmemek için kendini korumak adına ekstra prim talep eder ve opsiyonun fiyatı yükselir.
Dalgalanma, dayanak varlığın fiyatının değişim yönü fark etmeksizin, belli bir zaman içerisinde (örneğin 1 yıl) fiyatın bulunduğu seviyeden ne kadar aşağıya veya ne kadar yukarıya gidebileceğinin ifadesidir. Dalgalanma oranı yüzde 10 olarak belirtiliyorsa, bunun anlamı, yüzde 68 emin olarak dayanak varlık fiyatının bir gün içerisinde, bulunduğu seviyeden yüzde 10 oranında artacağı ya da azalacağının söylenebileceğidir.
Geçmiş fiyat hareketlerine bakarak hesaplanan dalgalanma tarihsel dalgalanma olarak bilinir. Oysa opsiyon piyasalarında tarihsel dalgalanma yerine yatırımcıların gelecekteki dalgalanmaların fiyatlara yansımış hali olan zımni dalgalanma oranları kullanılmaktadır. Bir başka deyişle, tarihsel dalgalanma bize opsiyon priminin bugün örneğin 10 KR olması gerektiğini belirtirken eğer gelecekte dalgalanmanın daha da artacağı beklentisi piyasada hakimse, bu beklenti opsiyon fiyatlarına yansır.
Dalgalanma arttıkça, dayanak varlık fiyatlarının opsiyon satıcısını zarar ettirecek seviyeye gelme ihtimali de artacaktır. Bu da opsiyonun değerinin artmasına sebep olur. Bu sebeple dalgalanmanın artması sonucu opsiyon primi, opsiyonun alım veya satım opsiyonu olduğu fark etmeksizin artar, azalması sonucunda ise opsiyon primi azalır.
Risksiz faiz oranındaki değişimler alım ve satım opsiyonları üzerinde farklı şekilde etkisini gösterir. Risksiz faiz oranındaki artış, opsiyonun kullanım fiyatının bugünkü değerini azaltır.
Bu durumda faizlerin artması ile, alım opsiyonu primi artar. Bu aynı zamanda daha düşük bir kullanım fiyatı anlamına da gelir. Bu şekilde opsiyonun primi artar.
Faizlerin artması satım opsiyonlarının fiyatının (primin) düşmesine neden olur. Yukarıda da belirtildiği üzere, faizlerin artması kullanım fiyatının azalması anlamına geldiğinden, satım opsiyonlarında kullanım fiyatının azalması primin düşmesine neden olur.
*Dalgalanma logaritmik getirilerin 1 standart sapmasıyla hesaplanır. İstatistik biliminde de 1 standart sapma yüzde 68’lik bir güven derecesine denktir.
Temettü oranı sadece endeks opsiyonları ve hisse senedi opsiyonlarında hesaba katılan bir değişkendir. Temettü ödemesi bir hisse senedinin fiyatının düşmesine sebep olan bir faktördür. Dolayısıyla temettü ödeyen bir şirketin hisse senedinin veya temettü ödeyen şirketlerin hisse senetlerinden oluşan bir endeksin alım opsiyonu primi, temettü ödemeyen bir şirketin hisse senedinin veya bu tür hisse senetlerinden oluşan bir endeks üzerine hazırlanan alım opsiyonlarının primlerinden daha düşüktür. Dolayısıyla temettü alım opsiyonunun primini azaltan bir etkendir.
Temettü ödemesinin alım opsiyonu üzerindeki etkisi ile ilgili yapılan açıklamanın tersine, bir hisse senedinin gerçekleştirdiği temettü ödemesi satım opsiyonunun değerini yükseltir. Çünkü bir şirketin temettü ödemesi durumunda hisse senedinin (dayanak varlığın) değeri düşer. Dayanak varlıktaki bu düşüş satım opsiyonunun değerini yükseltir.
fiyatlama modelleri
Opsiyon priminin (fiyatının) hesaplanmasında
kullanılmak üzere iki temel yöntem geliştirilmiştir:
2.8.1. Black & Scholes Modeli[1]
Avrupa tipi ve
kar payı ödemeyen hisse senetleri
üzerine yazılan opsiyonlar için geliştirilen bu model, döviz opsiyonlarında da
kullanılabilmektedir.
C
= S N(d1) - K e -rt N(d2)
d1
= ln(S/K) + (r + 0,5 ss2)t
/ ssÖt
d2
= d1 - ss
Öt
N(d1),
N(d2) Nominal dağılım
tablosunda d1 ve d2 ye karşı gelen değerlerdir: vadede
fiyatın ortalamadan d1 ve d2 standart sapma gösterme
olasılıklarıdır.
Örnek[2]: Avrupa tipi bir alım opsiyonun priminin
hesaplanması:
S = $98 (spot piyasa fiyatı)
K = $100 (kullanım fiyatı)
t = 0,25 (3 ay)
r = %5 (0,05)
ss2 = %25 (0,25)
(varyans)
ss = 0,5 (standart sapma)
=
0,0942
d2 = 0,0942 – (0,5)Ö0,25
= -0,1558
N(d1) = N(+ .0942)
N(d2) = N(- .1558)
Normal dağılım tablosundan;
N(.09) = .5359
N(.10) = .5398
N(.0942), N(.09) ve N(.10) arasında
bulunduğu için;
N(.0942)
= N(.09) + (42/100) ( N(.10) – N(.09) )
= .5359 + (42/100) (.5398 - .5359)
= .5375
Aynı şekilde;
N(-d) = 1 – N(d)
N(-.1558) = 1 – N(.1558)
N(.15) = .5596
N(.16) = . 5636
N(.1558)
= N(.15) + (58/100) ( N(.16) – N(.15) )
= .5596 + (58/100) (.5636 - .5596)
= .5619
1 – N(.1558) = 1 - .5619
=
.4381
C
= S N(d1) - K e -rt N(d2)
C
= 98 (.5375) – 100 e-.05(.25) (.4381)
C
= $9.41
2.8.2. Binom Modeli (Cox, Ross & Rubinstein Formülü)
Amerikan tipi opsiyonların fiyatlamasında
kullanılan bu model, kısa bir zaman diliminde fiyatlarda iki yönde
(binomial) değişim olabileceği esasına
dayanmaktadır. Modelin varsayımları;
- Piyasaların mükemmel
işlediği ve rekabetin söz konusu olduğu; yatırımcıların tek bir faiz oranı, r, ile
nakit ödünç alıp verebildikleri,
- Yatırımcıların daha
fazla serveti daha az servete tercih ettikleridir.
Görüldüğü gibi temel prensip, sermaye
piyasasının dengede olduğu bir durumda alım ve satım opsiyonlarının fiyatlaması
ve bu opsiyonlar kullanılarak oluşturulan portföylerin beklenen getirisinin
risksiz faiz oranına eşit olmasıdır[3].
2.8.2.1. Tek Dönemlik Binom Dağılım
Modeli
Opsiyonun vadesinin dolmasına bir dönem
kaldığı varsayılmaktadır.
Bu modele göre Dt zaman diliminde hisse senedinin
fiyatı ya (p) olasılığı ile u kadar yukarı, ya da (1-p) olasılığı ile kadar
aşağı doğru hareket edecektir. Böylelikle hisse senedinin fiyatı;
Fiyat yükseldiğinde : SU
Fiyat düştüğünde : SD
şeklinde olacaktır.
Grafik 2.3: Tek Dönemlik Binom Modeli
Vade sonunda oluşan hisse senedi fiyatına
göre bir alım opsiyonunun fiyatı aşağıdaki gibi olacaktır:
CU = Max[0, S(1 + u) -
K]
CD = Max[0, S(1 + d) -
K]
p = (r – d) / (u – d)
1-p = (u – r) / (u – d)
Bu formüllerle bugünkü call (alım) fiyatı
(C0) elde edilir[4]:
C0 = CU p +
CD (1 – p) / r
2.8.2.2. İki Dönemlik Binom Dağılım Modeli
Dönem sayısı ikiye çıktığında da call
(alım) opsiyonunun prim fiyatı tek dönemlik modelde kullanılan yöntemlerle
hesaplanır.
- İlk dönemin sonunda
SU değerine yükselen fiyat, ikinci dönemin sonunda ya yükselip SUU,
ya da düşüp SUD değerini alacaktır.
-
İlk dönemin sonunda SD değerine düşen fiyat, ikinci dönemin sonunda
ya SDU değerine yükselecek, ya da tekrar düşerek SDD
değerini alacaktır.
Grafik 2.4: İki Dönemlik Binom Modeli
Dolayısıyla ikinci dönemin sonunda üç
adet olasılık söz konusu olacaktır. Aynı zamanda, opsiyon fiyatları da hisse
senedinin fiyatına bağlı olarak değişecektir:
CUU = Max[0, S(1 + u)2
- K]
CUD = Max[0, S(1 + u)(1
+ d) - K]
CDD = Max[0, S(1 + d)2
- K]
p = (r – d) / (u – d)
1-p = (u – r) / (u – d)
Formüllerden yararlanarak, vadesinin
dolmasına iki dönem kalmış bir alım opsiyonun fiyatı şu şekilde
hesaplanabilecektir[5]:
C0 = p2 CUU
+ 2p (1 – p) CUD + (1 – p)2 CDD / r2
[1] Daigler, R., “Financial
Futures&Options Markets,Concepts and Strategies”, Harper Collins College
Publishers, 1994
[2] Daigler, R., “Financial
Futures&Options Markets,Concepts and Strategies”, Harper Collins College
Publishers, 1994
[3] http://www.baskent.edu.tr/~gurayk/
[4] Erol, Ü., “Vadeli İşlem
Piyasaları Teori ve Pratik”
[5] Erol, Ü., “Vadeli İşlem
Piyasaları Teori ve Pratik”
opsiyon fiyatini etkileyen faktorler
Hisse senedi opsiyonunun fiyatını
etkileyen 5 faktör bulunmaktadır[1]:
Hisse senedinin spot piyasa
fiyatı: İster
alım opsiyonu ister satım opsiyonu olsun, opsiyonun kullanılmasıyla elde
edilecek gelir, kullanım fiyatı ile menkul kıymetin spot piyasa fiyatı
arasındaki fark kadar olacaktır:
Alım opsiyonlarında: Hisse senedinin fiyatı ile
kullanım fiyatı arasındaki fark hisse senedinin lehine değiştikçe, alım
opsiyonunun fiyatı yükselecektir. Hisse senedinin fiyatı yükseldiğinde
opsiyonun kullanılmasıyla elde edilecek gelir de artacaktır. Öte yandan, hisse
senedinin fiyatı düştükçe yatırımcının opsiyonu kullanmakla elde edeceği gelir
de azalacak ve opsiyonun fiyatı düşecektir. Dolayısıyla, hisse senedinin fiyatı
ile alım opsiyonunun fiyatı arasında doğru orantılı bir ilişki mevcuttur.
Satım opsiyonlarında: Hisse senedinin fiyatının
yükselmesi ile opsiyonun değeri olumsuz etkilenecektir. Hisse senedinin fiyatı
yükseldikçe opsiyonun kullanılmasıyla elde edilecek gelir de gittikçe
düşecektir. Tersi bir durum ise, satım opsiyonu almış olan yatırımcının
beklentisinin gerçekleştiğini ifade etmektedir; yatırımcı, spot piyasada
fiyatların düşmesine rağmen elindeki
hisse senetlerini piyasaya göre daha yüksek fiyattan opsiyonu yazan tarafa
satarak kar edecektir.
- Kullanım fiyatı
- Vadeye kalan süre
- Hisse senedinin volatilitesi(değişkenliği)
- Risksiz faiz oranı
- Temettü
21 Aralık 2011 Çarşamba
opsiyon genel tanimlar
Kullanim fiyati Alıcının talebi halinde, opsiyon satıcısının opsiyona konu olan dayanak
varlığı ne fiyatla alacağını ya da satacağını belirleyen fiyattır.
Tıpkı vadeli işlem sözleşmelerinde olduğu gibi, opsiyon sözleşmelerinin de geçerli olduğu bir süre vardır. Opsiyonun vadesi, opsiyon alıcısının alma yada satma hakkının; satıcısının ise satma yada alma yükümlülüğünün hangi tarihe kadar geçerli olduğunu gösterir.
Opsiyon terminolojisinde prim opsiyonun fiyatını temsil eder. Opsiyonlar alınıp satılırken, alıcı sahip olacağı hak için satıcıya bir prim öder. Söz konusu prim alıcı için maliyet oluştururken satıcıya bir gelir teşkil eder.
Alım opsiyonu sözleşmesinin kullanım fiyatı, opsiyona konu olan dayanak varlık fiyatından düşükse, bu opsiyon asli değerli opsiyondur. Çünkü opsiyon alıcısı opsiyonu kullanmak istediğinde dayanak varlığı piyasa fiyatından daha düşük fiyata alma hakkına sahiptir.
Satım opsiyonu sözleşmesinin kullanım fiyatı, opsiyona konu olan dayanak varlık fiyatından yüksekse, bu opsiyon asli değerli opsiyondur. Çünkü opsiyonun alıcısı opsiyonu kullanmak istediğinde dayanak varlığı piyasa fiyatından daha yüksek fiyattan satma hakkına sahiptir.
Alım opsiyonu sözleşmesinin kullanım fiyatı, opsiyona konu olan dayanak varlık fiyatına eşitse, bu opsiyon başa baş opsiyondur. Çünkü opsiyonun alıcısı opsiyonu kullanmak istediğinde dayanak varlığı ancak piyasa fiyatından alabilir.
Satım opsiyonu sözleşmesinin kullanım fiyatı, opsiyona konu olan dayanak varlık fiyatına eşitse, bu opsiyon başa baş opsiyondur. Çünkü opsiyonun alıcısı opsiyonu kullanmak istediğinde dayanak varlığı ancak piyasa fiyatından satabilir.
Alım opsiyonu sözleşmesinin kullanım fiyatı, opsiyona konu olan dayanak varlık fiyatından yüksekse, bu opsiyon asli değersiz opsiyondur. Çünkü opsiyonun alıcısı opsiyonu kullanmak istediğinde dayanak varlığı piyasa fiyatının üstünden alma hakkına sahiptir. Böyle bir durum opsiyon alıcısına bir yarar sağlamayacağından bu opsiyonu kullanmanın herhangi bir akılcı yanı olmayacaktır. Bu da alıcının elindeki opsiyonu değersiz kılar. Burada hemen belirtmeliyiz ki, opsiyonun vadesine kadar olan bir zamanda, opsiyon asli değersiz olsa bile, zaman değeri nedeniyle opsiyonun bir primi (bedeli) olabilir.
Satım opsiyonu sözleşmesinin kullanım fiyatı, opsiyona konu olan dayanak varlık fiyatından düşükse, bu opsiyon asli değersiz opsiyondur. Çünkü opsiyonun alıcısı opsiyonu kullanmak istediğinde dayanak varlığı piyasa fiyatının altından satma hakkına sahiptir. Böyle bir durum opsiyon alıcısına bir yarar sağlamayacağından bu opsiyonu kullanmanın herhangi bir akılcı yanı olmayacaktır. Bu da alıcının elindeki opsiyonu değersiz kılacaktır.
Tıpkı vadeli işlem sözleşmelerinde olduğu gibi, opsiyon sözleşmelerinin de geçerli olduğu bir süre vardır. Opsiyonun vadesi, opsiyon alıcısının alma yada satma hakkının; satıcısının ise satma yada alma yükümlülüğünün hangi tarihe kadar geçerli olduğunu gösterir.
Opsiyon terminolojisinde prim opsiyonun fiyatını temsil eder. Opsiyonlar alınıp satılırken, alıcı sahip olacağı hak için satıcıya bir prim öder. Söz konusu prim alıcı için maliyet oluştururken satıcıya bir gelir teşkil eder.
Alım opsiyonu sözleşmesinin kullanım fiyatı, opsiyona konu olan dayanak varlık fiyatından düşükse, bu opsiyon asli değerli opsiyondur. Çünkü opsiyon alıcısı opsiyonu kullanmak istediğinde dayanak varlığı piyasa fiyatından daha düşük fiyata alma hakkına sahiptir.
Satım opsiyonu sözleşmesinin kullanım fiyatı, opsiyona konu olan dayanak varlık fiyatından yüksekse, bu opsiyon asli değerli opsiyondur. Çünkü opsiyonun alıcısı opsiyonu kullanmak istediğinde dayanak varlığı piyasa fiyatından daha yüksek fiyattan satma hakkına sahiptir.
Alım opsiyonu sözleşmesinin kullanım fiyatı, opsiyona konu olan dayanak varlık fiyatına eşitse, bu opsiyon başa baş opsiyondur. Çünkü opsiyonun alıcısı opsiyonu kullanmak istediğinde dayanak varlığı ancak piyasa fiyatından alabilir.
Satım opsiyonu sözleşmesinin kullanım fiyatı, opsiyona konu olan dayanak varlık fiyatına eşitse, bu opsiyon başa baş opsiyondur. Çünkü opsiyonun alıcısı opsiyonu kullanmak istediğinde dayanak varlığı ancak piyasa fiyatından satabilir.
Alım opsiyonu sözleşmesinin kullanım fiyatı, opsiyona konu olan dayanak varlık fiyatından yüksekse, bu opsiyon asli değersiz opsiyondur. Çünkü opsiyonun alıcısı opsiyonu kullanmak istediğinde dayanak varlığı piyasa fiyatının üstünden alma hakkına sahiptir. Böyle bir durum opsiyon alıcısına bir yarar sağlamayacağından bu opsiyonu kullanmanın herhangi bir akılcı yanı olmayacaktır. Bu da alıcının elindeki opsiyonu değersiz kılar. Burada hemen belirtmeliyiz ki, opsiyonun vadesine kadar olan bir zamanda, opsiyon asli değersiz olsa bile, zaman değeri nedeniyle opsiyonun bir primi (bedeli) olabilir.
Satım opsiyonu sözleşmesinin kullanım fiyatı, opsiyona konu olan dayanak varlık fiyatından düşükse, bu opsiyon asli değersiz opsiyondur. Çünkü opsiyonun alıcısı opsiyonu kullanmak istediğinde dayanak varlığı piyasa fiyatının altından satma hakkına sahiptir. Böyle bir durum opsiyon alıcısına bir yarar sağlamayacağından bu opsiyonu kullanmanın herhangi bir akılcı yanı olmayacaktır. Bu da alıcının elindeki opsiyonu değersiz kılacaktır.
opsiyon turleri
Opsiyonlar alım opsiyonu (call option) ve satım opsiyonu (put option) olarak ikiye ayrılır.
Alım opsiyonu, opsiyonu alan tarafa (lehdara, uzun pozisyon sahibine) belirli bir vadede veya belirli bir vadeye kadar, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma hakkı veren, ancak almayı zorunlu tutmayan, satan tarafı (keşideciyi, kısa pozisyon sahibini) ise alıcının talebi halinde satmaya yükümlü kılan sözleşmeyi, ifade eder.
Satım opsiyonu, opsiyonu alan tarafa belirli bir vadede veya belirli bir vadeye kadar, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi satma hakkı veren, ancak satmaya zorunlu tutmayan, satan tarafı ise opsiyon alıcısının talebi halinde almakla yükümlü kılan sözleşmeyi ifade eder.
Alım opsiyonu, opsiyonu alan tarafa (lehdara, uzun pozisyon sahibine) belirli bir vadede veya belirli bir vadeye kadar, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi alma hakkı veren, ancak almayı zorunlu tutmayan, satan tarafı (keşideciyi, kısa pozisyon sahibini) ise alıcının talebi halinde satmaya yükümlü kılan sözleşmeyi, ifade eder.
Satım opsiyonu, opsiyonu alan tarafa belirli bir vadede veya belirli bir vadeye kadar, önceden belirlenen fiyat, miktar ve nitelikte ekonomik veya finansal göstergeyi, sermaye piyasası aracını, malı, kıymetli madeni ve dövizi satma hakkı veren, ancak satmaya zorunlu tutmayan, satan tarafı ise opsiyon alıcısının talebi halinde almakla yükümlü kılan sözleşmeyi ifade eder.
emir sureleri
Emir girişinde emrin sistemde geçerli olacağı süreye ilişkin aşağıda yer alan dört seçenekten bir tanesinin seçilmesi gerekmektedir:
Seans Emri
Emir sadece girildiği seansta geçerlidir. Seans sonuna kadar eşleşemezse sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir.
Günlük Emir
Emir girildiği günde geçerlidir. Gün sonuna kadar eşleşemezse sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir.
Mevcut durumda, VOB’da “Seans Emri” ve “Günlük Emir” aynı işleve sahiptir.
İptale Kadar Geçerli Emir
Emir girildiği seanstan itibaren iptal edilene kadar geçerlidir. Bu emir süresi seçildiğinde, emrin iptal edilmediği ve eşleşmediği durumda, emir sözleşmenin vade sonuna kadar geçerli olur ve vade sonunda sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir.
Tarihli Emir
Emir, sisteme girilen tarihe kadar geçerlidir. Belirtilen tarihe kadar eşleşmezse ya da iptal edilmezse, bu tarihte gün sonunda sistem tarafından otomatik olarak iptal edilir. Sistemde, sözleşmenin vade sonundan daha ileri bir tarih girilmesine izin verilmez.
Günlük akış içerisinde sadece bir seans olduğu için “seans” ve “gün” emirleri aynı süreye işaret etmektedir. Her iki süre için de günlük fiyat hareket limitleri geçerlidir.
“İptale kadar geçerli” ve “tarihli” sürelerinin seçilmesi durumunda, günlük fiyat hareket limitlerinin dışında emir girilebilir.
opsiyon stratejileri
Alım opsiyonlu fiyat bazlı (dikey) yayılma stratejileri, kullanım fiyatları farklı iki alım opsiyonundan birinin alınması, diğerinin satılmasıyla gerçekleştirilir.
Alim opsiyinlu borclu dikey yayilma stratejisi. Bu stratejiyi uygulayan yatırımcı, iki farklı kullanım fiyatlı alım opsiyonundan düşük kullanım fiyatlı opsiyonu alıp, eş zamanlı olarak yüksek kullanım fiyatlı alım opsiyonunu satar. Dolayısıyla, yatırımcı asli değeri daha yüksek olan alım opsiyonunu alır ve eş zamanlı olarak, asli değeri daha düşük alım opsiyonunu satar. Bu işlem sonucunda yatırımcı primi yüksek opsiyonu alıp, primi düşük opsiyonu sattığından, yatırımcının hesabından nakit para çıkışı olur. Bu yüzden de söz konusu dikey yayılma işlemi bir muhasebe terimi olan ‘’borçlu’’ kelimesi eklenerek “borçlu dikey yayılma” olarak tanımlanmıştır.
Satım opsiyonlu fiyat bazlı dikey yayılma stratejileri, kullanım fiyatları farklı iki satım opsiyonundan birinin alınması, diğerinin satılmasıyla gerçekleştirilir.
Satim opsiyonlu alacakli dikey yayilma stratejileri. Bu stratejiyi uygulayan yatırımcı, iki farklı kullanım fiyatlı satım opsiyonundan yüksek kullanım fiyatlı opsiyonu satıp, eş zamanlı olarak düşük kullanım fiyatlı satım opsiyonunu satın alır. Dolayısıyla, yatırımcı asli değeri daha yüksek olan satım opsiyonunu satar ve eş zamanlı olarak, asli değeri daha düşük alım opsiyonunu alır. Bu işlem sonucunda yatırımcı primi yüksek opsiyonu satıp, primi düşük opsiyonu aldığından, yatırımcının hesabına nakit para girişi olur. Bu yüzden de söz konusu dikey yayılma işleminin ismine bir muhasebe terimi olan “alacaklı” kelimesi eklenerek “alacaklı dikey yayılma” olarak tanımlanmıştır.
Satim opsiyonlu borclu dikey yayilma stratejileri. Bu stratejiyi uygulayan yatırımcı, iki farklı kullanım fiyatlı satım opsiyonundan yüksek kullanım fiyatlı opsiyonu alıp, eş zamanlı olarak düşük kullanım fiyatlı satım opsiyonunu satar. Dolayısıyla, yatırımcı asli değeri daha yüksek olan satım opsiyonunu alır ve eş zamanlı olarak, asli değeri daha düşük olan satım opsiyonunu satar. Bu işlem sonucunda yatırımcı primi yüksek opsiyonu alıp, primi düşük opsiyonu sattığından, yatırımcının hesabından nakit para çıkışı olur. Bu yüzden de söz konusu dikey yayılma işlemi bir muhasebe terimi olan “borçlu” kelimesi eklenerek “borçlu dikey yayılma” olarak tanımlanmıştır.
“Uzun Pozisyonlu Pergel Stratejisi” (Buying a Straddle) nedir?
Yatırımcı uzun pozisyonlu pergel stratejisini oluşturmak için vadesi ve kullanım fiyatı birbiriyle aynı olan bir alım bir de satım opsiyonu satın alır.
Aynı anda hem alım opsiyonu hem de satım opsiyonu alan bir yatırımcı öncelikle iki opsiyon için ödediği primi karşılayacak ve prim maliyetini aşacak kar yapmayı amaçlar. Bunun oluşabilmesi için yatırımcı dayanak varlık fiyatlarının aşağı veya yukarıya hareketlenmesini bekler. Yani bu stratejiyi izleyen yatırımcı, fiyatların aşağı mı yoksa yukarı mı gideceği beklentisinden çok, dayanak varlık fiyatının yönü fark etmeksizin fiyat dalgalanmasının ne kadar olacağı ile ilgilidir.
“Kısa Pozisyonlu Pergel Stratejisi” (Selling a Straddle) nedir?
Yatırımcı, kısa pozisyonlu pergel stratejisini oluşturmak için vadesi ve kullanım fiyatı birbiriyle aynı olan bir alım bir de satım opsiyonunu eş zamanlı olarak satar. Dolayısıyla aynı anda hem alım opsiyonu satan hem de satım opsiyonu satan bir yatırımcı iki opsiyon satışı sayesinde prim tahsilatı yapar.
Yatırımcının tahsil ettiği primi hak edebilmesi ve bu sayede kar edebilmesi için, dayanak varlık fiyatının fazla hareket etmemesi gerekir. Bu sayede söz konusu opsiyonların lehdarının satın aldığı opsiyonlardan herhangi birini kullanması mümkün olmaz. Çünkü fiyat dalgalanması az olduğu sürece lehdarın elinde bulunan hiçbir opsiyon karlılık sağlayamayabilir. Bu durumda opsiyonu satan yatırımcı, dayanak varlık fiyatının kaç olduğuna bağlı olarak, tahsil ettiği primin tamamını veya bir kısmını hak eder.
“Uzun Pozisyonlu Çanak Stratejisi” (Buying a Strangle) nedir?
Yatırımcı uzun pozisyonlu çanak stratejisini oluşturmak için vadesi aynı ancak kullanım fiyatları birbirinden farklı olan bir alım, bir de satım opsiyonu satın alır.
Uzun pozisyonlu çanak stratejisini izleyen bir yatırımcının beklenti açısından uzun pozisyonlu pergel stratejisi izleyen yatırımcıdan pek farkı yoktur.
“Kısa Pozisyonlu Çanak Stratejisi” (Selling a Strangle) nedir?
Yatırımcı kısa pozisyonlu çanak stratejisini oluşturmak için vadesi aynı ancak kullanım fiyatları birbirinden farklı olan bir alım, bir de satım opsiyonu satar.
Kısa pozisyonlu çanak stratejisini izleyen bir yatırımcının beklenti açısından kısa pozisyonlu pergel stratejisi izleyen yatırımcıdan pek farkı yoktur.
“Uzun Pozisyonlu Kelebek Stratejisi” (Buying a Butterfly Spread) nedir?
Uzun pozisyonlu kelebek stratejisine giren yatırımcı iki adet başa baş alım opsiyonu satar ve bununla eş zamanlı olarak asli değersiz ve asli değerli birer alım opsiyonunda uzun pozisyona girer.
“Kısa Pozisyonlu Kelebek Stratejisi” (Selling a Butterfly Spread) nedir?
Kısa pozisyonlu kelebek stratejisine giren yatırımcı iki adet başa baş alım opsiyonu alır ve bununla eş zamanlı olarak asli değersiz ve asli değerli birer alım opsiyonunda kısa pozisyona girer.
“Çit Stratejisi” nedir?
Çit stratejisi arbitraj amaçlı işlemler için kullanılabilmesinin yanında daha ziyade yatırımcıların korunma amaçlı işlem maliyetlerini azaltmak için başvurduğu bir stratejidir. Bu strateji genellikle hisse senedi veya bono portföy yöneticileri tarafından kullanılan bir strateji olsa da, tarımsal ürünler ve diğer tüm varlıklar için de uygulanabilir.
Çit stratejisi eş zamanlı olarak bir alım opsiyonunun alınması ve bir satım opsiyonun satılmasıyla veya bir alım opsiyonunun satılması ve eş zamanlı olarak bir satım opsiyonunun alınmasıyla oluşturulur.
Her stratejide olduğu gibi, çit stratejisi de hem uzun hem de kısa pozisyonlu olabilir. Sahip olunan bir varlığın değerini korumak amacıyla eş zamanlı olarak satım opsiyonu alınması ve alım opsiyonu satılmasıyla oluşturulan çit stratejisi uzun pozisyonlu çit stratejisidir. Gelecekte satın alınacak bir varlığın veya ödenecek bir borcun değerinin yükselmesine karşı korunmak amacıyla eş zamanlı olarak satım opsiyonu satılması ve alım opsiyonu alınmasıyla oluşturulan çit stratejisi ise kısa pozisyonlu çit stratejisidir.
20 Aralık 2011 Salı
VOB da teminatlandirmalar
Başlangıç teminatı, bir sözleşmede pozisyon alınabilmesi için
yatırımcının hesabında bulunması gereken asgari tutardır. Borsa ve takas
kurumu tarafından belirlenir. Başlangıç teminatı, pozisyon alındığı
andan takas işleminin başladığı ana kadar karşılaşılabilecek en yüksek
zararı karşılayacak şekilde belirlenir. Nakit veya nakde kolayca
çevrilebilir değerler olarak ilgili aracı kuruma yatırılır. Aracı kurum
bu teminatları takas kurumuna tevdi eder. Aracı kurumlar müşterilerinden
Borsa tarafından belirlenmiş teminat tutarından daha fazlasını talep
edebilirler.
İşlem yapıldıktan sonra sözleşme fiyatının değişimi sonucu zarar oluşabilir ve zarar oluşması durumunda teminat bakiyesi düşer. Sürdürme teminatı, teminatın zarar sonucunda düşebileceği en düşük seviyeyi gösterir ve genellikle başlangıç seviyesinin belli bir miktarı (örneğin %75) olarak belirlenir. Teminat hesabı bakiyesi sürdürme teminatı seviyesine veya daha altına düştüğünde, bakiyenin tekrar başlangıç teminatı seviyesine yükseltilmesi istenir.
Yatırımcı pozisyon aldıktan sonra zarar eder ve hesabındaki teminat miktarı sürdürme teminatı seviyesine veya daha altına düşerse, teminatın tekrar başlangıç teminatı seviyesine yükseltilmesi istenir. Buna “Teminat Tamamlama Çağrısı (Margin Call)” denir.
Emrin gerçekleşme aşamasına kadar, VOB sistemi müşterinin teminatının yeterli olup olmadığına dair herhangi bir teminat kontrolü yapmaz. Eğer girilen emir için yeterli teminat takas merkezinde mevcut değilse, emir gerçekleşme aşamasında iptal edilir. Böyle bir durumda hesabın açılmış olduğu aracı kuruma gerçekleşmemiş olan işlemin değerinin on binde ikisi tutarında ceza kesilir.
Teminatın tümünün nakit olarak yatırılması zorunlu değildir. İşlem için gerekli teminatların kompozisyonu aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
Teminatların kompozisyonu ve ilgili diğer hususlar 2005/6 sayılı
“Teminatlandırma ve Diğer Risk Yönetimi Esasları Genelgesi”nde yer
almaktadır.
VOB’da işlem gören sözleşmeler için belirlenmiş olan başlangıç ve sürdürme teminatı tutarlarına web sitemizdeki (www.vob.org.tr) “Ürünler” bölümündeki herhangi bir ürüne tıkladıktan sonra açılan ekranda solda yer alan “Teminatlar” başlıklı kısımdan ulaşabilirsiniz.
İşlem yapıldıktan sonra sözleşme fiyatının değişimi sonucu zarar oluşabilir ve zarar oluşması durumunda teminat bakiyesi düşer. Sürdürme teminatı, teminatın zarar sonucunda düşebileceği en düşük seviyeyi gösterir ve genellikle başlangıç seviyesinin belli bir miktarı (örneğin %75) olarak belirlenir. Teminat hesabı bakiyesi sürdürme teminatı seviyesine veya daha altına düştüğünde, bakiyenin tekrar başlangıç teminatı seviyesine yükseltilmesi istenir.
Yatırımcı pozisyon aldıktan sonra zarar eder ve hesabındaki teminat miktarı sürdürme teminatı seviyesine veya daha altına düşerse, teminatın tekrar başlangıç teminatı seviyesine yükseltilmesi istenir. Buna “Teminat Tamamlama Çağrısı (Margin Call)” denir.
Emrin gerçekleşme aşamasına kadar, VOB sistemi müşterinin teminatının yeterli olup olmadığına dair herhangi bir teminat kontrolü yapmaz. Eğer girilen emir için yeterli teminat takas merkezinde mevcut değilse, emir gerçekleşme aşamasında iptal edilir. Böyle bir durumda hesabın açılmış olduğu aracı kuruma gerçekleşmemiş olan işlemin değerinin on binde ikisi tutarında ceza kesilir.
Teminatın tümünün nakit olarak yatırılması zorunlu değildir. İşlem için gerekli teminatların kompozisyonu aşağıdaki tabloda gösterilmiştir.
| Nakit / Nakit Dışı | Teminat Çeşidi | Teminat Grubu | Min. | Max. |
|---|---|---|---|---|
| Nakit | TL | TL | 0.30 | 1.00 |
| Nakit Dışı | Döviz | DVZ | 0.00 | 0.70 |
| Nakit Dışı | Hazine Bonosu | HB | 0.00 | 0.70 |
| Nakit Dışı | Devlet Tahvili | DT | 0.00 | 0.70 |
| Nakit Dışı | Dövize Endeksli Devlet Tahvili | DTE | 0.00 | 0.70 |
| Nakit Dışı | Döviz Ödemeli Devlet Tahvili | DTY | 0.00 | 0.70 |
| Nakit Dışı | Euro Tahvil (USD veya EUR) | EUT | 0.00 | 0.70 |
| Nakit Dışı | Hisse Senedi(İMKB 30’da dahil HS) | İMKB-30 | 0.00 | 0.35 |
| Nakit Dışı | Borsa Yatırım Fonları | BYF | 0.00 | 0.35 |
| Nakit Dışı | Yatırım Fonu KB.(Kaydi)A tipi | YF-A Tipi | 0.00 | 0.35 |
| Nakit Dışı | Yatırım Fonu KB.(Kaydi)B tipi | YF-B Tipi | 0.00 | 0.70 |
| Nakit Dışı | Yatırım Fonu KB.(Kaydi)Likit | YF-Likit | 0.00 | 0.70 |
VOB’da işlem gören sözleşmeler için belirlenmiş olan başlangıç ve sürdürme teminatı tutarlarına web sitemizdeki (www.vob.org.tr) “Ürünler” bölümündeki herhangi bir ürüne tıkladıktan sonra açılan ekranda solda yer alan “Teminatlar” başlıklı kısımdan ulaşabilirsiniz.
Vadeli islem sozlesmelerinde dayanak varliklar
- Tarımsal Ürünler Arpa, soya fasulyesi, sığır, mısır, pamuk, süt ürünleri, keten, yulaf, portakal, domuz eti, patates, kümes hayvanları, kolza, pirinç, ayçiçeği, buğday, yün, ...
- Para Birimleri TL/USD, TL/Euro, EUR/USD, EUR/GBP, EUR/JPY....
- Enerji Ham petrol, elektrik, doğal gaz, gazolin, kalorifer yakıtı, gaz yağı, propan, ...
- Faiz Oranları Hazine bonoları, devlet tahvilleri, gecelik faiz oranları, ...
- Metaller Değersiz metaller: Alüminyum, bakır, kurşun, nikel, kalay, çinko, ...
- Hisse Senetleri ve Hisse Senedi Endeksleri Spot borsalarda işlem gören hisse senetleri ve hisse senedi endeksleri.
- Diğer Kahve, şeker, nakliye ücreti, hava durumu, hava kirliliği, kauçuk, deniz ürünleri, ipek, kereste, ...
Değerli metaller: Altın, paladyum, platin, gümüş, ...
Kaydol:
Kayıtlar (Atom)